EKONOPOLOak, Con Ciencia y Arte elkarteak bultzatutako dokumentalaren proiekzioa hartu du. Bertan, garbitzearen poderioz bizitzari eutsi zioten emakumeen bizipenak eta testigantzak jasotzen dira.
Ostegun honetan, maiatzaren 10ean, EKONOPOLOaren programazio soziokulturalaren barruan, Latsariak dokumentalaz gozatu ahal izan dugu, Con Ciencia y Arte elkarteak bultzatuta. Irabazi-asmorik gabeko elkartea da, eta eraldaketa sozialaren alde lan egiten du, teknologian eta artean oinarrituta.
Esti Maguregik (zuzendaritza, irudi-erregistroa eta edizioa), Argenis Mesak (zuzendaritza artistikoa eta performancea), Marta Brancasek (historiaren zuzendaritza) eta Irune Lauzirikak (ekoizpena) latsari horien memoria lapurtua berreskuratu dute. Jarduera oso gogorra izan zen, XX. mendeko 70eko hamarkadara arte iraun zuena, eta emakumeek bakarrik egiten zuten, bai beren etxerako, bai etxe aberatsenetarako soldatapean.
Dokumental honek, herritarren eta familien osasuna eta bizi-kalitatea mantentzeko ezinbestekoa den lan baten oroimena berreskuratzeaz gain, protagonistei ahotsa ematen die 13 emakumeren testigantzak bilduz. Emakume horiek eguneroko lanari buruz hitz egiten digute, eta, ekaitza egon arren, jarrera deserosoetan egiten zen, ur hotzarekin hainbat orduz, eta bere pisua biderkatzen zuen arropa bustiarekin kargatzea suposatzen zuen. Latsarriak soziabilitaterako, abesti herrikoietarako, ikaskuntzarako, kooperaziorako eta sororitaterako espazio publikoak zirela ere kontatzen digute.
Argensi Mesak, Bilbon errotutako artista kolonbiarrak, proposamen performatibo sakon batekin ekin zion saioari, emakume latsarien emozioa eta indarra hurbilduz eta gaur egun munduan emakume asko ibaietan eta latsarrietan garbitzen jarraitzen dutela gogoratuz.
Dokumentala proiektatu ondoren, iritziak trukatzeko eta gogoeta egiteko tartea ireki zen. Herri bakoitzean, hiri bakoitzean, latsari hauen hitzak eta oroitzapenak sustatzeko ateak irekitzeko gonbidapena, latsarriak oroimen historikoa babesteko beharrezko elementu arkitektoniko gisa aldarrikatuz.
