Euskal Herria Kapitalari Planto!, EHko eragile sozial eta sindikal ugarik osatutako plataforma (REAS Euskadi barnean dagoelarik), kalera atera gara gaur goizean, Black Friday-ari planto egiteko. Bizkaiko hiriburuko bi merkataritza-gunetan izan da ekintza, Kale Nagusiko 1. zenbakiko Primarkean eta Kale Nagusiko 23. zenbakiko Zaran..
10 aulkira igo diren 10 pertsonak ordu erdiz kontzentratu gara ekintza egin den bi puntuetako bakoitzean, Black Friday-aren ospakizunak dakartzan ondorioak (sozialak, ingurumenekoak, lanekoak) azaltzen zituzten mezuekin, baina baita nagusi den kontsumo-ereduaren ordezko beste mezu batzuekin ere. “Black Friday, yo me planto. Egin dezagun planto! “eta megafonia bat erabili dugu, musika tarteko, ondorio eta alternatiba horiek oinezkoei helarazteko.
Aurten ere iristen ari gara Black Friday (ostiral beltza) edo Ciber Monday (ciber astelehena), kontsumo konpultsiboaren sinonimoak biak, gure poroak urez betetzen dituzten egun horietara: iragarkiak irratian, telebistan, garraioan, prentsan,… edonon eskaintza ikaragarriak daude, benetako “gangak” lortzea ahalbidetuko diguten deskontuak, eta dena oraindik merkeago erosketa online egiten badugu.
Horrek ondorio ugari eta larriak ditu gizartean eta ingurumenean: online merkataritzak enpleguak suntsitzen ditu eta lan-baldintzak prekarizatzen ditu, salgaien garraioa areagotzeaz gain, eta, beraz, baita CO2 emisioak ere. 5.000 denda txikik baino gehiagok ateak itxi dituzte EAEn 2008 eta 2016 urteen artean. Bestalde, ehungintzaren moda industriarik toxikoenetako bat da; izan ere, haren osagai toxikoek 200 urte baino gehiago behar dituzte degradatzeko, eta zabor-mendiak sortzen ditu, herrialde txirotuetako basamortuetan 39.000 tona arropa-erabili pilatuz.
Hori guztia dela eta, EH Kapitalari Planto! -k, kontsumo intentsibo eta konpultsiborako egun hauetan, Erosketarik Gabeko Eguna ospatzera gonbidatzen zaituztegu, mundu bidezkoago eta iraunkorrago bat lortzen lagunduko duten kontsumo-moduetan parte hartzera animatuz. Eta, horretarako, honako hau proposatzen dugu:
- Klik eginez burututako erosketa konpultsiboari aurre egitea.
- Oinarrizko beharrak erosketarik egin gabe betetzea, konponbiderik jasangarriena den aldetik: konpontzea, trukatzea, partekatzea, sortzea…
- Merkataritza txikiari eta hurbileko merkataritzari laguntzea.
- Aurrez aurre erostea, eta, ezin denean, hurbileko merkatariak elkartzen dituzten tokiko plataformak erabiltzea.
